OVER (YUMURTALIK)
KANSERİ
Jinekolojik kanserler
arasında görülme sıklığı açısından ikinci sırada, ölüme
yol açma açısından birinci sırada gelir. Serviks kanseri
gibi erken tanı olanağı pek yoktur. Bunun sebebi erken
dönemde bulguların çok silik olması ve semptomlar ortaya
çıktığında çoğunlukla metastaz yapmış olmasıdır.
Over dokusunda çok farklı
nitelikte olan hücre grupları olduğu için çok farklı
nitelikte tümöral yapı görülebilir. Ancak en çok overin
örtücü tabakasından gelişen (epitelyal) kanserler
görülür.
Semptom olarak çoğu zaman ele
gelen ya da rutin jinekolojik muayenede saptanan bir
kitle şeklindedir. Belli belirsiz ağrı, karında
şişkinlik, karın içerisinde sıvı (ascite) toplanması,
şişkinlik bulgu olabilir. Tanıda jinekolojik muayenenin
yanı sıra görüntüleme yöntemleri (ultrason, tomografi,
MR, PET) yardımcı olabilir. Bazı tümör marker ları
(belirteçler) tanıda yardımcı olabilirlerse de
çoğunlukla tanısı konmuş hastaklarda tedavi seyri
açısından yararlıdır. Bu markerlardan en yararlı olanı
CA 125 dir. Serum CA 125 seviyesi sağlıklı insanlarda
tarama testi olarak kullanılamamaktadır. CA 125 seviyesi
yüksek olan birçok kişi vardır. Özellikle menopoz öncesi
dönemde myom, iltihaplar, endometriosis, gebelik, adet
sırasında da pozitif olabilmektedir. Yüksek değerlerin
eşlik ettiği ve overde kitle bulunduğu durumlarda daha
anlamlıdır.
Over kanserinde tanı cerrahi
sırasında konur. Yani cerrahi hem tanı fırsatı verir hem
de tedavinin ilk aşamasıdır. Overde bir kitle nedeniyle
operasyon yapılacaksa ve kanser olasılığı varsa cerrahi
ile kitle çıkarılıp frozen incelemesine gönderilir. Bu
yöntem ile ameliyat sürerken ön patolojik tanı
alınabilir. Yani kitlenin iyi ya da kötü huylu olduğu
anlaşılabilir. Cerrahi tedavi seyri buna göre
kararlaştırılır. Eğer iyi huylu ise kitlenin çıkarılması
yeterlidir. Rahim ya da diğer jinekolojik organların
çıkarılması eşlik eden hastalıklar, hastanın yaşı ve
doğurganlık durumu, menopoz durumuna göre karar verilir.
Eğer kitle kötü huylu ise kitlenin çıkarılmasının yanı
sıra hastalığın yayılmasını değerlendirecek karın içi
biopsiler (omentum, lenf bezleri, apendiks, diğer
peritondaki kuşkulu alanlar) alınır. Bu ameliyata
evrelendirme ameliyatı denir. İlerlemiş ve metastaz
yapmış olgularda ise çok agresif bir cerrahi ile
çıkarılabilen tüm tümörler çıkarılmalıdır. Geride
bırakılan en büyük tümör çapının 1 cm nin altına
indirilmesine çalışılır. Bu amaçla gerekirse omentum,
dalak ve bir kısım barsak çıkarılması yapılır.
Cerrahi sonrası hastaların
kesin patolojik değerlendirilmesi yapıldıktan sonra
önemli bir kısım hastaya kemoterapi verilir. Over
kanserli hastaların önemli bir kısmı kemoterapiye yanıt
verir ve hastalar yarar görürler. Modern kemoterapi
olanakları ile hastaların yaşam süreleri oldukça
uzamıştır. Hastalığın seyrini bilen kanser cerrahisi ve
tedavisi konusunda deneyimli bir hekim tarafından
yürütülecek bir tedavinin başarısı yüksektir.
|