TÜP BEBEK
Tüp
bebek tedavisi tıbbi adıyla IVF (in vitro fertilizasyon)
yararı kanıtlanmış bir tedavi yöntemidir. İlk tüp bebek
olan Luisa Brown 1978 yılında doğmuştur. O zamandan bu
yana binlerce tüp bebek doğmuştur. Bazı Avrupa
ülkelerinde yeni doğan çocukların %5 i yardımcı üreme
yöntemi ile doğar olmuştur.
Normalde
her kadın ayda bir kere yumurtlar ve yumurtalıktan
atılan yumurta hücresi fallop tüpü içerisinde rahime
doğru giderken karşısına çıkan sperm hücresi ile
döllenir. Yani döllenme vücut içinde (in vivo)
olmaktadır. Eğer fallop tüpü tıkanıklığı gibi bir
sebeple sperm hücreleri ile yumurta karşı karşıya
gelemiyorsa kısırlık oluşur. Önceleri tüp bebek
tedavisinin tek gerekçesi fallop tüpü tıkanıklıkları
iken sonraları gerekçeler çoğalmıştır.
Tüp
bebek tedavisinde kadından olgun yumurta toplanıp
erkekten masturbasyonla elde edilen sperm hücreleri ile
laboratuar tüpü koşullarında (in vitro) döllenme
sağlanır. 3-5 günlük tüp koşullarında büyütülen embriyo
vajinal yoldan rahime konur (embriyo transferi).
Tüp
bebek tedavisinin ilk aşamasında yumurtalıklar
hormonlarla uyarılarak 8-10 civarında olgun yumurta elde
edilmeye çalışılır. Daha sonra ultrason eşliğinde
yumurtaların olgunlaştığı follikül sıvıları aspire
edilerek içinde yumurta hücreleri aranır (OPU). Eş
zamanlı olarak erkekten alınan semen örneği içerisinde
olgun sperm hücreleri aranarak laboratuar tüpü
koşullarında döllenme yapılır. Bu ikinci aşamadan sonra
tüpte olgunlaşan ve bölünerek çoğalan embriyo rahime 3.
aşamada transfer edilir.
Önceleri
yukarıda bahsedildiği şekilde yapılmakta olan klasik tüp
bebek tedavisinin başarısını artırmak için seçilen sperm
hücresi bilinen en büyük insan hücresi olan yumurta
hücresi içerisine enjekte edilmeye başlandı.
Mikroenjeksiyon denilen bu yöntem özellikle erkek
faktörü olan, semen analizinde sperm sayı ve
hareketliliğinde azalma olan hastalarda ve açıklanamayan
infertilitesi olan hastalarda önerilmeye başlandı.
Masturbasyonla olgun ve canlı sperm elde edilemeyen
erkek faktörlü hastalarda günümüzde testisten ana sperm
hücresi alınarak da tüp bebek tedavileri
yapılabilmektedir. |